sujim advert

‘यो समय उद्यम गरेर सफल देश बनाउने समय हो’

    असार २५, २०७३

sizen education new intake 2025
ananda Jewellery shop

kanchaman tamang
bidur tax consultancy services in nuwakot
Bidur municipality dengue awareness 2081

कान्छामान तामाङ
अध्यक्ष, जिल्ला लघु उद्यमी संघ नुवाकोट

जिल्ला लघु उद्यमी संघको स्थापना कसरी भयो ?
लघु उद्यम विकास कार्यक्रम अन्तर्गत २०६२ सालतिर गरिवीको रेखामुनी रहेका समुदायलाई थोरै लगानी गरेर स्थानीय स्रोत र साधनको उपयोग गरी आत्मनिर्भर बनाउने उद्देश्यले संघको स्थापना भएको हो । यस अघि सन् २००७ सम्म म आफैं खटिएर सात सय लघु उद्यमीहरुलाई समेटेर काम गरेको थिए । अहिले दुई हजार भन्दा धेरै उद्यमी संघमा आवद्ध छन् ।

संघको उद्देश्य अनुसारको काम भएको छ कि छैन ?
स्थानीय आवश्यकता, बस्तु र खेर गएका र जान सक्ने बस्तु, सीपलाई उपभोग गरेर बजारसम्म पुर्याउने उद्देश्यले संघको स्थापना भएको थियो । सोही अनुसार लघु उद्यमीहरुले आत्मनिर्भरको बाटोमा मात्र होइन, कतिपय उद्यमीहरु त अहिले ठूलै उद्यमी बनिसक्नु भएको छ । देशमा प्रकृतिले दिएको स्रोत र साधनलाई सीपको माध्यमबाट बस्तु उत्पादन गर्ने र त्यो बस्तुलाई बजारसम्म पुर्याउने मुख्य उद्देश्य हो ।

त्यो उद्देश्य अनुसार काम भएको छ । यो जिल्ला विकास समितिमार्फत नै सञ्चालन हुने कार्यक्रम हो । यो कार्यक्रम जिल्लादेखि स्थानीयतहसम्म नछोएको कुनै निकाय छैन । सरकारको सफल कार्यक्रमको रुपमा यो कार्यक्रमलाई लिन सकिन्छ । मेरो विचारमा यो कार्यक्रमको माध्यमबाट स्थानीय स्रोत र साधनको पहिचान गर्न सकेमा कोही पनि नेपाली विदेशमा जान पर्दैन जस्तो लाग्छ ।

तपाई चाँहि किन लघु उद्यमी बन्नुभयो ?
म जतिबेला २०३७ सालमा भारत पलायन भएको थिए । त्यतिबेला दुइ रुपैयाँ ज्याला थियो । म १५, १६ वर्षको मात्र थिए । पहिले प्लेन नै चढ्ने सुविधा त थिएन । साथीभाइको लहैलहैमा लागेर म भारत गएँ । भारतमा सञ्जय विद्यतु परियोजना बन्दै गएको थियो । त्यो आयोजनामा मैले सात आठ वर्ष काम गरेँ । त्यहाँ म प्वाल पार्ने काम गर्दथ्येँ । त्यसपछि २०४५ सालतिर म नेपाल फर्किएँ । मलाई त्यतिबेला घरको बा आमा र देशको निकै याद आयो । नेपाल आएँ । नेपाल आउँदा मैले कृषि पेशा भन्दा अर्को केही देखिन । नेपालमा मैले जानेको भारतमा जस्तो प्वाल खोप्ने आयोजना थिए । कृषिमै लाग्नु भन्दा अरु कुनै विकल्प थिएन । गाउँमा (ओखरपौवा) मा परम्परागत मूला खेती हुन्थ्यो ।

कृषिमा त्यतिबेला नाजुक अवस्था थियो । तरकारीमा दामन, रुकुम हुँदै ककनी ओखरपौवा तेस्रो स्थानमा प्रख्यात रहेछ । जाइटी नेपाल २०४९ सालमा स्थापना भयो । त्यो संस्थाले ककनीमा स्ट्रवेरी खेतीको अनुसन्धान गर्नुभयो । त्यो बेला त्यो बेला त्यो फल निकै अमूल्य थियो । उहाँहरुको माध्यमबाट मैले यो खेती सुरु गरेँ । पहिलो पटक दश बोट रोपेँ । त्यसमा तीन वोट मात्र बाच्यो । त्यसपछि एक सिजनमा सात आठ हजार रुपैयाँ लिन सफल भए । मलाई २०५६/०५७ सालतिर जस्तो लाग्छ, त्यतिबेला सात लाख रुपैयाँ भन्दा धेरै आम्दानी लिन सफल भए ।

यो खेतीको सम्भावना अहिले कस्तो रहेको छ ?
यो नयाँ खेती भएको कारण फलफूलमा सुचीकृत गर्नुपर्छ भन्ने तमाम यस क्षेत्रका तीन सय किसानहरुको माग रहेको छ । लघु उद्यम विकास कार्यक्रमले यो खेतीको प्रवर्धन गरिरहेको छ । अहिले कोलकत्तासम्म हाम्रो उत्पादन पुगिसकेको छ । मुख्य बजार काठमाडौंकै पाँच तारे होटलहरु रहेका छन् । वार्षिक १५/२० करोडको स्ट्रवेरी उत्पादन भइरहेको छ । सरकारले कृषिलाई प्राथमिकता दिइरहेको छ । त्यसैले पनि यो खेतीको लागि ककनी ओखरपौवा उर्वर भूमि मानिन्छ । यसबाट नुवाकोटको आर्थिक विकासमा ठूलो टेवा पुग्छ । नुवाकोटमा मात्र होइन, देशका १५, २० वटा जिल्लामा यसको सम्भावना रहेको छ ।

धेरै उत्पादन भयो भने बजार घट्ने र प्रतिष्पर्धा बढी हुने हुँदैन ?
पहिले कुनै सिजनमा अवस्था त्यस्तै थियो । तर, अहिले त्यस्तो छैन । हामीले हाम्रा उत्पादन बजारमा माग अनुसारको पुर्ती गर्न सकेका छैनौँ । कलकत्ताको बजारमा आठ दश करोडको निकासी हुन्छ । हामीले प्याकिङ, लेवलिङ गरेर पठाउने गरेका छौँ । हामीले बसबाट खसेपनि स्ट्रवेरीलाई कुनै क्षति नहुने हिसावले प्याकिङ गर्ने गरेका छौँ । त्यसैले माग अहिले उच्च रहेको छ । बजार खोजी गर्नुपर्ने कुनै कारण छैन ।

अहिले नुवाकोटका लघु उद्यमीहरुको समस्याहरु के के रहेका छन् ?
गुणस्तरीय विउविजन, मलखाद, तालिम, उत्पादन, बजारको ज्ञान बाहिरको सामानसँग प्रतिपष्र्धा गर्नुपर्ने जस्ता समस्याहरु रहेका छन् । यी समस्याहरु उद्यमीहरुले भोग्दै आएका छन् । नुवाकोटमा ९० प्रतिशत कृषि योग्य जमीन रहेको छ । नुवाकोटमा कृषिमा लगानी भयो भने नमूना जिल्ला बन्न सक्छ ।

लघु उद्यमी भएका कारण के फाइदा भयो ?
मैले स्ट्रवेरी मात्र नभई च्याउ, गुलाव खेतीमा पनि लगानी गरेँ । त्यसमा मैले गल्ती गरेको रेछु । एकै पटक ठूलो लगानी गर्दा म डुवेको छु । त्यसैले व्यवसाय गर्दा लघु उद्यमीहरु सुन्यबाट उद्यमी बन्ने प्रयास गर्नुहोस् । व्यवसाय नछाड्नुस् एक दिन अवश्य सफल भइन्छ भन्न चाहन्छु ।

आजसम्म संस्थागत संरचनामा यो स्थानसम्म आइपुग्दा निकै खुशी लागेको छ । अलिकति प्रसंग बदलौँ । मलाई भुकम्पले पारेको क्षति र संविधानको चिन्ता रहेको थियो । हामी दुवै अवस्थाबाट पार गरिसकेका छौँ । अवको समय भनेको लगानी गर्ने, उद्यम गर्ने आत्मनिर्भर बन्ने र सफल देश बनाउने समय हो । त्यसैले सबैलाई अव हामी आर्थिक विकासमा लाग्ने बेला भयो भन्न पनि चाहन्छु ।

अन्तमा लघु उद्यमीहरुलाई के भन्न चाहनुहुन्छ ?
मैले परदेशमा पीडादायी दुःख भोगेको मान्छे । नेपालका ७० लाख युवा विदेशमा छन् भन्ने सुनेको छु । विदेश जाने शक्तिलाई नेपालमै केहि गर्न सकिन्छ भनेर युवालाई आत्मविश्वास दिलाउन सकियो भने यो नै मेरो लागी ठूलो मुक्तिको मार्ग हुने छ । प्रकृतिको धनी देश नेपाल यहाँको हाम्रा सम्पत्तिहरुको सही उपभोग नै देशको विकास हो जस्तो लाग्छ । त्यसैले जे छ, त्यसैबाट पैसा कमाउने उपायको खोजी गरौँ । यसैमा हामी सबैको भविष्य देखेको छु ।

प्रस्तुतीः भोलाराज पौडेल ।

प्रतिक्रिया


nuwakot trishuli graphic web media service 2020

Top